این روزها که ایران از نظر فروش نفت و صادرات آن در منطقه، کمی دچار مشکل شده، دولت تصمیم گرفته است تا بخش بزرگی از خسارتهای ناشی از این مسئله را با گرفتن مالیات، جبران کند. تقریبا میشود گفت که بخش عظیمی از درآمد دولت و پولی که از آن برای اداره کردن مملکت استفاده میکند، از گرفتن مالیات به دست میآید.
در سالهای گذشته، مسئولین، خیلی روی قضیه مالیات مانور نمیدانند و بیشتر کسانی که مشمول مالیات بودند، میتوانستند راحت از زیر آن شانه خالی کنند. اما جدیداً بعد از پیچیدهتر شدن شرایط اقتصادی کشور، دیگر از این خبرها نیست و قانون، خیلی جدی و سختگیرانه، دانه به دانه افراد، سابقه و شغل آنها را بررسی میکند تا خدای نکرده، کسی نتواند از زیر مالیات دادن قسر در برود.
جالب است بدانید که الان حتی تراکنشهای بانکی هم مالیات دارند؛ البته نه همه آنها. پس نگران نباشید و بجای نگرانی این مقاله را تا انتها بخوانید تا در جریان هر چیزی که به مالیات تراکنشهای مالی مربوط میشود، قرار بگیرید.
دستهبندی تراکنشهای مالی
خب اجازه بدهید قبل از اینکه وارد بحث شیرین مالیات بشویم، دو دو تا چهارتا کنیم و ببینیم که اصلا تراکنشهای مالی از نظر سازمان امور مالیات، چند دسته است؟
اگر در جریان نیستید، باید این را بگویم که از سال 1399 قانونی تصویب شد و تصمیم بر این شد که گردش بانکی همه افراد، توسط سازمان امور مالیات کنترل و بررسی شود تا هر تراکنش مالی که مشمول مالیات است، شناسایی و ملزم به پرداخت مالیات شود. خب، حالا برویم تا ببینیم از نظر سازمان امور مالیات، ما چند نوع تراکنش مالی داریم.
- دسته اول تراکنشهای مالی، آنهایی هستند که جنبه درآمدی ندارند.
- دسته دوم تراکنشهای مالی از نظر سازمان امور مالیات، آنهایی هستند که جنبه درآمدی دارند ولی، یا آنقدر مبلغ بالایی نیستند که بشود از آنها مالیات گرفت یا در زمینهای فعالیت میکنند که از دادن مالیات معاف هستند.
- دسته سوم از نظر سازمان امور مالیات، آن دسته از تراکنشهای مالی هستند که هم جنبه درآمدی دارند، هم از نظر میزان درآمد و زمینه فعالیت اقتصادی، مشمول مالیات میشوند؛ ولی در اظهارنامه مالیاتی توسط اشخاص گزارش شدهاند.
- دسته آخر تراکنشهای مالی از نظر سازمان امور مالیات، یعنی همان دستهای که اصل ماجرا هستند و مشمول مالیات میشوند. درواقع، منظورمان آنهایی هستند که در هیچکدام از سه دسته قبلی قرار نمیگیرند.
همانطور که گفتیم، مالیات به دسته آخر تعلق میگیرد. کسانی که یا اظهارنامه مالیاتی را آنطور که باید و شاید پر نکردهاند یا فکر کردند خیلی زرنگ هستند و میتوانند فعالیتهای اقتصادی خودشان را زیر زیرکی و بدون اینکه کسی شک کند، پیش ببرند، ولی خب از این خبرها نیست!
کدام دسته از تراکنشهای بانکی، مشمول مالیات میشوند؟
خیلیها به اشتباه تصور میکنند که تمام حسابهایی که بیشتر از 5 میلیارد تومان گردش مالی دارند، باید مالیات بدهند؛ ولی چنین چیزی حقیقت ندارد. خوب است بدانید که سازمان امور مالیات راه نمیافتد تا از همه مالیات بگیرد، بلکه فقط کسانی مشمول مالیات میشود که شرایط خاصی داشته باشند. تازه، بههیچوجه فکر نکنید که مالیات، بهطور مستقیم از روش گردش مالی افراد کسر میشود، چون واقعا اینطوری نیست.
جالب است بدانید که هر سال که میگذرد، تعداد افرادی که میخواهند از دادن مالیات فرار کنند، بیشتر میشود و همین موضوع باعث شد تا وزارت اقتصاد و دارایی مجبور شود اموال تمام افرادی که به نظر میرسید مشمول مالیات هستند را بهدقت بررسی کند تا چیزی از قلم نیفتد و کسی نتواند پنهانکاری کند. یکی از مواردی که حتما میبایست مورد بررسی قرار میگرفت، همین تراکنشهای مالی بود که میتوانست وضعیت اقتصادی واقعی افراد را مشخص کند.
خب حالا برویم سر اصل مطلب! کدام تراکنشهای مالی مشمول مالیات میشوند؟ افرادی که گردش مالی آنها بیشتر از 5 میلیارد باشد و این پول جنبه درآمدی داشته باشد و در اطلاعات بانکی شخص، نشانههایی از جابهجایی پول برای کارهای تجاری و فعالیتهای اقتصادی دیده شود، صاحب آن حساب باید مالیات بدهد. درواقع این افراد، کسانی هستند که در گزارش مالیاتی خود دروغ نوشتهاند و بعدها، پس از بررسیهای زیاد، معلوم میشود که حقیقت را نگفتهاند و میخواستند مالیات دادن را بپیچانند.
ولی اگر گردش مالی کسی بالای 5 میلیارد تومان باشد و ثابت شود که این پول، از خرید و فروش ملک، جابهجایی حساب پسانداز و یا هر چیزی جز فعالیتهای اقتصادی به دست آمده، نیازی به پرداخت مالیات نخواهد بود.
میزانی مالیاتی که برای تراکنشهای بانکی در نظر گرفته شده، چقدر است؟
اگر همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم، ثابت شود که گردش مالی کسی، بیشتر از 5 میلیارد تومان است و این پول، جنبه درآمدی دارد، مشمول مالیات میشود. حالا این مالیات چقدر است؟
اشخاص حقیقی، چیزی حدود 15 تا 25 درصد از درآمد خود را باید بهعنوان مالیات به دولت بدهند. ولی برای اشخاص حقوقی این نرخ فرق میکند. مالیاتی که برای تراکنشهای مالی افراد حقوقی در نظر گرفته شده است، چیزی حدود 25 درصد است که حتما باید پرداخت شود وگرنه عواقب نه چندان خوشایندی به دنبال خواهد داشت.
کدام دسته از تراکنشهای بانکی مشمول مالیات نمیشوند؟
اگر با وجود توضیحات بالا، هنوز هم کمی سردرگم هستید و نمیدانید که مشمول مالیات میشوید یا نه، بهتر است نگاهی به لیست زیر بیندازید؛ چون در ادامه قرار است تراکنشهای مالی که مشمول مالیات نمیشوند را نام ببریم. اگر شما جز افرادی که در لیست پایین به آنها اشاره میکنیم هستید، میتوانید با خیال راحت به کار و زندگیتان برسید و اصلا نگران مالیات نباشید.
- واریز و برداشتهایی که در ارتباط با حق شارژ صورت میگیرند.
- مبالغی که بابت گرفتن وام و تسهیلات به حساب بانکی واریز میشوند.
- گردش حسابهای بینبانکی و حساب به حساب یک نفر
- تراکنشهای بانکی اعضای هیات مدیره و سهامداران
- دریافتی و پرداختی به حساب بستگان و اقوام
- گردش مالی بین حساب شرکا
- واریزیهای مرتبط با تنخواه به حساب افراد توسط کارفرما (فقط تایید کارفرما)
- تراکنشهای بانکی برای دریافت یا پرداخت بدهی و قرض
- گردش مالی درآمد مرتبط با کشاورزی
- تراکنشهای بانکی بابت وقف، ارثیه، نذر و …
کلام آخر
با توجه به شرایط سخت اقتصادی، دولت ما مثل خیلی دیگر از کشورها، قانونی تصویب کرده و طبق آن، قضیه مالیات را خیلی جدی پیگیری میکند. یکی از چیزهایی که در سالهای اخیر از آن برای مشخص کردن وضعیت اقتصادی افراد استفاده شده، گردش حسابهای بانکی و میزان تراکنشهای مالی است. درواقع، سازمان امور مالیات با بررسی تراکنشهای مالی افراد، مشخص میکنید که آیا آنها مشمول مالیات هستند یا نه. یعنی به یک سری از تراکنشهای مالی، مالیات تعلق میگیرد که در مقاله بالا، خیلی مفصل همه اینها را توضیح دادهایم. امیدواریم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد.